Wat is het probleem?

Zonder kalf geen melk of vlees

Elk jaar worden er in België meer dan 300.000 kalveren gekweekt en geslacht. De reden daarvoor ligt voor de hand: net als wij zijn koeien zoogdieren. Om melk te produceren, moeten ze drachtig zijn.

Melkveebedrijven willen onafgebroken melk kunnen produceren en laten daarom hun melkkoeien telkens opnieuw insemineren. Daardoor worden elk jaar honderdduizenden kalveren geboren in ons land. De meeste vrouwelijke kalfjes groeien op hun beurt op tot melkkoeien, terwijl de mannelijke kalfjes dan weer worden vetgemest voor hun vlees. 

De melk van de koeien is volledig bestemd voor menselijke consumptie. De kalveren worden daarom enkele uren na de geboorte op brute wijze van hun moeder gescheiden. Die scheiding en het verlies van de affectieve band kunnen intense emotionele pijn veroorzaken bij de koeien en hun kalfjes. Het is trouwens niet ongewoon dat moeders hun kleintjes dagenlang zoeken, loeiend van wanhoop.

Opgesloten in eenzaamheid, ver van hun moeder

Onze beelden tonen de piepkleine individuele hokken waarin de kalveren, die net bij hun moeder zijn weggehaald, worden geplaatst. Soms staan die hokken buiten en zien ze eruit als plastic iglo’s, omgeven door een metalen hek. Dat gedwongen isolement is een bron van stress voor de kalveren, die speelse en sociale dieren zijn. Op een van de bedrijven waar onze onderzoekers hebben gefilmd, waren de kalveren opgesloten in kleine boxen met tussenschotten die elk visueel of tactiel contact verhinderden. Dergelijke omstandigheden druisen in tegen de wet, tenzij ze worden gerechtvaardigd door uitzonderlijke omstandigheden (bv. ziekte).

Hun lijdensweg in kalvermesterijen

Binnen twee weken na hun geboorte worden de kalveren naar kalvermesterijen gebracht. Hun immuunsysteem is nog kwetsbaar tijdens het vervoer. Veel kalveren worden dan ook ziek als gevolg van uiteenlopende infecties. Sommige komen zelfs om het leven tijdens die eerste reis.

In de mesterijen komen ze terecht in individuele boxen die nauwelijks groter zijn dan zijzelf. De Europese wetgeving staat fokkers namelijk toe om deze jonge dieren de eerste acht weken van hun leven individueel op te sluiten.

Onze beelden tonen individuele boxen binnen een kalvermesterij. Die boxen bieden de kalveren erg weinig bewegingsruimte. Ook hier lijden de dieren onder hun isolement. De weinige interacties die ze kunnen hebben met hun soortgenoten, worden ernstig belemmerd door de hekken en tussenschotten. Onze onderzoeksfilm legt vast hoe kalveren dwangmatig aan de spijlen van hun box likken, een stereotiep oraal gedrag dat kan worden toegeschreven aan de veel te vroege scheiding van hun moeder.

Net als in de meeste kalvermesterijen is er voor de kalveren in dit bedrijf geen stalverrijking en is er geen stro. De harde vloer waarop ze zich moeten voortbewegen, bestaat uit roosters (een opengewerkte vloer die de uitwerpselen doorlaat). Onze beelden tonen met uitwerpselen bedekte houten roosters, waarvan de latten zo ver uit elkaar liggen dat de hoeven van de dieren erin vast kunnen raken. 

Onevenwichtige voeding

Aangezien de consumenten lichtgekleurd (wit of roze) kalfsvlees willen, bevat het voer van de kalveren (vooral melkpoeder) erg weinig ijzer. Zo voorkomen de kalvermesterijen dat het vlees van de dieren rood wordt. 

Als gevolg van hun onevenwichtige voeding en hun verzwakte immuunsysteem hebben veel kalveren vaak last van diarree. Onze onderzoeksfilm laat tussenschotten en tralies onder de diarree zien, net als kalveren met een sterk vervuild achterste.

Opeengepakt in collectieve verblijven

Na een periode van individuele afzondering die tot acht weken kan duren, worden de kalveren overgebracht naar collectieve stallen, in overeenstemming met de Europese wetgeving. Maar van een verbetering van hun leefomstandigheden is nauwelijks sprake: vier tot vijf kalveren zitten bij elkaar in verblijven van slechts een paar vierkante meter elk, zonder toegang tot de buitenwereld. Stalverrijkingen en stro ontbreken in de kalvermesterijen die we hebben gefilmd. Dat is trouwens ook het geval in de overgrote meerderheid van de bedrijven. De kalveren worden meestal op een harde roostervloer gehouden, wat kan leiden tot verwondingen aan hun poten en bewegingsproblemen, zoals mank lopen.

JONG GEDOOD

Zowat 12 % van de kalveren sterft nog voordat ze de slachtleeftijd bereiken. Dat cijfer ligt hoger dan het gemiddelde sterftecijfer voor alle fokdieren samen (3 tot 5 %). Gezien de jonge leeftijd van de kalveren kan dat hoge sterftecijfer enkel worden toegeschreven aan de erbarmelijke omstandigheden waarin ze worden gevangengehouden en vervoerd.

Opdat hun vlees de benaming ‘kalfsvlees’ mag dragen, worden de nog levende kalveren geslacht voordat ze acht maanden oud zijn (de jongste worden geslacht vanaf de leeftijd van zes maanden). En dat terwijl deze dieren een levensverwachting van ongeveer twintig jaar hebben. 

Sommige kalveren worden in België zelf gefokt en gedood, andere worden dan weer in overvolle veewagens naar het buitenland vervoerd om daar vetgemest en geslacht te worden. Kalveren met de grootste pech worden naar verre bestemmingen buiten Europa gestuurd, vaak in extreem zware omstandigheden.